January 10, 2018

ห้องปลอดเชื้อ​

ห้องปลอดเชื้อ เป็นพื้นที่ปิดที่มีปริมาณของสิ่งปนเปื้อนและละอองเกสรจำนวนน้อยมากๆ ซึ่งในด้านงานอุตสาหกรรมมักใช้ห้องปลอดเชื้อในการผลิตฮาร์ตแวร์และฮาร์ตไดร์ฟ ส่วนในด้านเทคโนโลยีชีวภาพและทางการแพทย์ มักใช้ห้องปลอดเชื้อในกรณีที่ต้องการสภาพแวดล้อมปราศจากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้ออื่นๆ นอกจากนี้ยังต้องมีการควบคุมอุณหภูมิและความชื้นให้เหมาะสมอีกด้วย

ห้องปลอดเชื้อ จะต้องมีการจำกัดขนาดมวลสาร(เช่น มวลสารของฝุ่น) ซึ่งจะดูได้จากขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง นอกจากนี้ยังสามารถดูได้จากจำนวนสารต่อหน่วยปริมาตร(ส่วนใหญ่ใช้ลูกบาศก์เมตร) ส่วนสิ่งปนเปื้อนอื่นที่ไม่ได้อยู่ในรูปสสาร จะกำหนดให้ความหนาแน่นสูงสุดเป็นหน่วยตัวต่อลูกบาศก์เมตร หรือโมเลกุลต่อลูกบาศก์เมตร

กฎพื้นฐานในห้องปลอดเชื้อมี 4 ประการ คือ
☑ สารปนเปื้อนต้องไม่ทำให้สิ่งแวดล้อมที่ถูกควบคุมในห้องปลอดเชื้อเกิดการเปลี่ยนแปลง
☑ อุปกรณ์ที่ใช้ควบคุมสภาพแวดล้อมภายในห้องจะต้องไม่ทำให้สิ่งปนเปื้อนเกิดหรือเพิ่มขึ้น (เช่น ผลจากปฏิกิริยาฟิคชั่น, ปฏิกิริยาเคมีหรือกระบวนการทางชีวภาพ)
☑ ต้องไม่มีการสะสมสิ่งปนเปื้อนภายในห้องปลอดเชื้อ
☑ สิ่งปนเปื้อนที่ยังคงอยู่ภายในห้องปลอดเชื้อ ต้องถูกกำจัดออกไปให้มากและเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้

องค์ประกอบภายในห้องปลอดเชื้อ
☑ การออกแบบภายในห้องปลอดเชื้อ ควรออกแบบมาให้ง่ายต่อการทำความสะอาด,ของเหลวต่างๆไม่สามารถแทรกซึมเข้ามาได้ และทนทานต่อสารเคมี ซึ่งระบบโครงสร้างต่างๆควรประกอบด้วย
☑ เป็นห้องปลอดเชื้อที่มีความจำเพาะ
☑ คุณลักษณะพื้นฐานภายในห้องควรประกอบด้วย ผนังห้อง ฝ้าเพดานห้อง พื้นห้อง หน้าต่าง ประตูโคมไฟ และอุปกรณ์อนามัย
☑ เป็นห้องที่สามารถปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับการใช้งานได้

ระบบระบายอากาศ
ภายในห้องควรมีพัดลมกรองระบายอากาศติดไว้บนผนังห้องหรือบนเพดาน สามารถระบายอากาศภายในห้อง และทำให้อากาศถ่ายเทได้ดี เพื่อเป็นการป้องกันกันผลิตภัณฑ์ต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลิตภัณฑ์ที่ไวต่อการปนเปื้อน

เครื่องเป่าลมHEPA
เครื่องเป่าลม HEPA เป็นอุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อกำจัดสิ่งแปลกปลอมออกจากเครื่องนุ่งห่มของผู้คนที่เดินเข้าออกจากห้อง เมื่อเดินผ่านเครื่องเป่าลม ความแรงของลมที่เป่าออกมาจากเครื่อง จะทำให้สิ่งแปลกปลอมจะหลุดออกมาจากเสื้อผ้าหรืออุปกรณ์ต่างๆในกรณีที่ต้องการเพิ่มประสิทธิภาพของเครื่อง จะต้องเพิ่มความเร็วลมให้มากขึ้นจะทำให้สิ่งแปลกปลอมหลุดออกง่ายขึ้น การขนส่งผ่านระบบSAS

สำหรับกระบวนการผลิตเกี่ยวกับยาหรือผลิตภัณฑ์ที่คล้ายยา จำเป็นต้องมีเครื่องมือหรือสิ่งที่สามารถการันตีคุณภาพของผลิตภัณฑ์ได้ นั่นก็คือระบบ SAS ซึ่งเป็นระบบที่ออกแบบมาเพื่อขนส่งสารต่างๆไปยังห้องจัดแยก หรือจากห้องจัดแยกไปยังห้องรวม นอกจากนี้ระบบ SAS สามารถกำจัดสิ่งปนเปื้อนให้ออกจากสาร ระหว่างขนส่งไปยังห้องต่างๆ ได้อีกด้วย

แหล่งที่มา:
‍http://whatis.techtarget.com/definition/clean-room
‍ http://www.telstar-lifesciences.com/Technologies/Clean%20Room%20Systems.html